Trees First | Slachthuisplein Urban Forest

Project

Op het Slachthuisplein is een ‘urban forest’ geplant. Het is een ‘testlocatie’ om bosaanplant te testen als een middel om een robuuste groene infrastructuur te creëren en ook een mooiere plek om te verblijven in de zomer, een weelderig en groen bos-park dat een natuurlijke speelomgeving biedt voor de kinderen van de Prins Willem Alexander basisschool.
Er is hier een licht glooiend landschap ontstaan met bodembedekkend groen, verschillende struiken en meer dan 40 nieu-we bomen. De bosrand heeft verschillende toegangspaden die zijn bestraat met hergebruikte kinderkopjes die eerder in de Thijssestraat hebben gelegen.
In het ontwerp zijn bomen zo geplant dat ze via het ondergrondse systeem van boomwortels met elkaar worden verbonden. Het bodemleven zal toenemen en de biodiversiteit zal boven en onder de grond gedijen. De boomsoorten zijn zorgvuldig gekozen om de stedelijke omstandigheden te weerstaan. Het beplantingspalet is geïnspireerd op de duinboshabitat waar vergelijkbare omgevingscondities te vinden zijn. Op het Slachthuisplein wordt ruimte en tijd gegeven voor natuurlijke verjonging en bosopvolging. Het zal een schuilplaats zijn voor paddenstoelen, symbiotische bacteriën, planten, korstmossen, mos en dieren die eromheen leven; een nieuwe biodiversiteit te ontdekken in het hart van de wijk Laak.
Er is enkel gebruikgemaakt van inheemse planten, struiken en bomen; voornamelijk eiken, esdoorns, berken en lijsterbessen. Het idee hierachter is dat deze soorten beter samenwerken met de rest van de natuur, vooral met de vogels, vleermuizen en insecten. Vogelhuisjes, vleermuizenkasten en een insectenhotel moeten er-voor zorgen dat deze vliegers en kruipers zich thuis voelen op het Slachthuisplein en dat de leerlingen van de Willem-Alexanderschool alleen maar hoeven over te steken om over de natuur te kunnen leren.
Het Slachthuisplein is aangepakt op speciaal verzoek van de omwonenden die graag meer groen en bomen wilden op het plein. Alle speeltoestellen zijn behouden in het plan.
Vrijwilligers van Vadercentrum Adam hebben, speciaal voor dit project, mezenkasten, vleermuizen-verblijven en een insectenhotel gemaakt.

Impact

Belangrijkste ontwerpuitgangspunt is dat hetgeen wat wordt aangebracht in een systeem fungeert: het moet zonder menselijk ingrijpen voortbestaan en vermeerderen en uitgroeien.
Dit wordt nauwgezet gemonitord i.s.m. de universiteit Leiden en Naturalis. Vochttoestand, temperatuureffecten, gebruik en natuurontwikkeling in bodem en beplanting worden nauwgezet onderzocht. Op verschillende aspecten is berekend dat de investering van het project in Den Haag zich binnen 10 jaar al terugverdient.

Het planten van bomen in de stad om klimaatverandering tegen te gaan wordt steeds meer een nieuw doel op de stedelijke agenda. Er is een interessant contrast op te merken als we naar de gemiddelde levensduur van bomen in steden kijken: 30 jaar. De reden daarvoor is dat bomen in Europese steden nog steeds vanuit een utilitair perspectief en als stadsmeubilair bekeken worden. Aangezien de verwachting is dat 70% van de bevolking tegen 2050 in een stedelijke setting zal leven is een radicale benadering van stadsnatuur noodzakelijk. Bossen zou een voorwaarde moeten worden voor gezond leven en voor stedelijke ontwikkeling.
In de toekomst zullen we eerder bossen in onze steden planten dan alleen bomen. Steden zullen zich aan gaan passen aan de behoeften van bosplantgemeenschappen. Er zal ruimte gemaakt worden voor de bossuccessie en om spontane groei te bevorderen. Steden zullen grote voordelen ontvangen in ruil voor ecosysteemdiensten, en stedelijke bossen zullen bijdragen aan de volksgezondheid.

Creatief Ondernemerschap

Jean-François Gauthier, oprichter van bureau SYLVA, is afgestudeerd op Urban Forestry, een benaderingswijze waarbij stad als extreem milieu wordt benadert en een uitgekiend beplantingsplan een natuurlijk systeem in de stad kan ontstaan waarbij biodiversiteit en verkoeling naast een aangenamer leefklimaat de doelen zijn.
Zijn praktijk bevindt zich op de grens tussen een fascinatie voor ecologische systemen en artistieke experimenten. Met ‘Trees First’ deed hij onderzoek naar het systeem en de mogelijkheden van het stadsbos; aandacht voor bomen als uitgangspunt voor stedelijke ontwikkeling. Het bos gezien als een circulair principe is de basis van zijn ontwerpproces. Jean Francois ontwerpt samen met natuur en circulariteit, begint met de materialen en biodiversiteit die men ter plaatse zou vinden. Hij gelooft in de genius loci van een site. Veel kwaliteiten van een bos kunnen een nieuwe wijk ten goede komen. Naast de visuele impact creëert het biovariëteit, vermindert het het hitte-eilandeffect en zorgt het voor waterberging in de zomer. Onderzoek wijst ook op een sterke relatie tussen gezondheid, welzijn en dagelijkse toegang tot de natuur.
Het doel van het bureau is het realiseren van stadsbossen en nieuwe ecosystemen in heel Nederland en West-Europa. Het is belangrijk dat ontwerpers, aannemers, boomverzorgers, botanici, onderhoudspartijen en bewoners goed met elkaar samenwerken. We willen een flexibel collectief van deelnemers organiseren om voor elk project een oplossing op maat te kunnen maken. Als ontwerpbureau willen we nieuwe samenwerkingsverbanden initiëren, handelend vanuit lokaal perspectief voor een mondiaal doel.