The Next Step Program

Stradivarius

Deelnemers / Deelnemers Editie III
OD Investments BV
Groningen
Urban Climate Architects
29/06/2018

De Herestraat in Groningen is van oudsher de belangrijkste winkelstraat in de stad. De straat bestaat al zeker sinds de tweede eeuw en ligt op een uitloper van de Hondsrug. Een hoofdstraat uit de tijd van de Hanzesteden, waarbij de architectuur wordt gekenmerkt door een machtig vertoon van rijkdom en historie. Bij het verkrijgen van de opdracht tot het maken van een nieuw multifunctioneel pand met een winkel en woningen in deze straat zijn we de historie in gedoken. We zijn één geworden met het verleden en het heden. We zijn over tijd heen gesprongen en hebben de middeleeuwse stedenbouw als onderlegger gebruikt voor het samensmelten van tijd en plaats. Hierbij is het oude ambacht opnieuw teruggebracht a ls drager van het detail tot de architectuur.
Deze uitdaging heeft zich vertaald in een dynamisch en uniek stukje stad me t 10 hoogwaardige woningen en bijna 1500m2 winkels waarbij het middeleeuwse pand onderdeel is geworden van het totale ensemble.

Architectuur in de historische binnenstad is er niet alleen voor de gebruik er van het pand, maar net zo zeer voor het publiek en hiermee het ensemble die de omgeving vorm heeft gegeven. Voor ons betekent dit een aanvulling zo eken op het verleden. Niet door te historiseren, maar juist door een nieuwe tijdlaag toe te voegen. We zijn op zoek gegaan naar ruimte voor het nu met gevoel voor ritmiek en stedelijk leven in de Nederlandse stad. Ook het hernieuwd wonen in de binnensteden mag getoond worden middels een architectuur die zich als totaal architectuur profileert zonder onrecht te doen aan de plint. We hebben de plint ontworpen om als drager te dienen voor het groeien naar een luchtige kroon. Naar boven toe verjongt de architectuur met grote passen maar kleine ingrepen in de kolommen. Daar waar de horizontale opbouw van de buurpanden zich profileert heeft de nieuwbouw een hoog verticaal karakter met hierachter de horizontale geleding die de functionaliteit volg t. De openheid van de opbouw naar boven introduceert een nieuwe laag in de stad die nu veelal anoniem is door de nadruk op de commercie van de winkels . Bijna te statisch en dramatisch is deze aangevuld door extra detaillering van hand gesmeed ijzerwerk, mocht het niet zo zijn dat de middeleeuwse buurvouw gekleed in dezelfde tonen alles bijeenhoudt.

Op de rug van het pand is een nieuwe stad gegroeid uit de doorlopende verticale begeleiding van de voorgevel. Hier zijn de woningen tot en met het dak vlak ontworpen en gedetailleerd in een meer nederige stijl. Alle woningen beschikken over mooie grote buitenruimtes om volop te genieten van deze geweldige plek in de stad. De opbouw en uitstraling van de verschillende functies worden onderscheiden door de materiaalkeuze en de detaillering.

De plint sluit aan bij de functie van de winkelstraat door een grijze natuursteen, waarbij een subtiel verschil is gemaakt in uitvoering tussen het monumentale deel en de nieuwbouw. De etalages op de verdieping liggen ogenschijnlijk achter de witte banden door het wegdetailleren van de kozijnen, ter wijl op de hogere verdiepingen de strakke lijnen en het creëren van buitenruimte weer benadrukt wordt. Zwarte, met de hand gesmede elementen benadrukken het vakmanschap en verrijken de gevel op een ander schaalniveau. De toevoeging van de grote klok versterkt op een hoger niveau de functie in d e winkelstraat. De woningen op het daklandschap hebben een meer luchtige ui twerking door de gevel van verlijmd glas die de lucht reflecteren.
Het vakmanschap vertaalt zich ook in de organisatie en bouwlogistiek van he t bouwen op een binnenstedelijk complexe plek. De zeer geringe bouwplaats e n het letterlijk bouwen tussen en tegen monumenten uit de 16de eeuw in een omgeving met archeologisch hoge waarde zorgden voor een complexe bouwopgave . Hierbij is de samenwerking tussen opdrachtgever, gemeente, architect en bouwers cruciaal geweest voor het succes van het project.

Dit heeft onder andere geresulteerd in een bouwsystematiek waarbij de kelder als afzinkkelder is uitgevoerd. Hierdoor konden de kelderwanden zakken, terwijl de archeologische dienst onderzoek kon uitvoeren, en schade aan de b uurpanden door graafwerkzaamheden voorkomen werd.
Door de bouwkraan te integreren in de liftschacht voor de verdiepingen werd tevens de mogelijkheid geboden om nagenoeg zonder bouwplaats te bouwen, en tevens het project te faseren. Na realisatie van het winkeldeel welke circulair is uitgevoerd met een staalskelet (kelder, begane grond en eerste ver dieping) werd een bouwterrein gecreëerd op het dak om zo door te kunnen bouwen aan de woningen. Deze zijn uitgevoerd in een houtskelet om het milieu zo goed mogelijk te dienen. Door de drie bouwsystemen te gebruiken kon de winkel al open voordat de woningen af waren. Dit alles zonder een echte bouwplaats. Zonder zware overlast in de stad. Zonder het publiek zwaar te belasten met de intense bouwopgave maar ze wel te verassen met de vernieuwing.