Carnisse Eiland

Project

Carnisse Eiland is een nieuwe woonbuurt in Rotterdam Zuid waar groen, recreëren, spelen en ontmoeten centraal komen te staan. Het stedenbouwkundig plan met meer dan 500 woningen is een ontwerp van Keizer Koopmans en Bureau B+B urbanism and landscape architecture. Na het winnen van een besloten competitie hebben we intensief samengewerkt met de gemeente Rotterdam en verschillende belanghebbende marktpartijen als Era Contour, Heijmans en Dura Vermeer om tot de juiste kwalitatieve samenstelling van het programma te komen en om de financiële haalbaarheid van het plan te toetsen.

Geïnspireerd door het gedachtegoed van stedenbouwkundige Jan Gehl is speciale aandacht besteed aan de menselijke schaal en interactie van buurtbewoners. De zonering van rust en reuring en de indeling van privé-, gedeelde en openbare ruimte zijn bepalend geweest in het ontwerpproces voor deze nieuwe parkbuurt. Elementen zoals een brede overgangszone bij de voordeur, collectieve binnentuinen en een centraal buurtplein stimuleren ontmoeting en sociale veiligheid. Daar waar binnenstedelijke verdichtingsopgaves in Nederland vaak leiden tot een eenzijdig aanbod van hoogbouw, is op Carnisse Eiland juist een uitgekiende mix van eengezinswoningen, maisonnettes en appartementen per bouwblok ontworpen. Deze stedenbouwkundige mix voorkomt anonimiteit en versterkt juist de relatie van bewoners met hun straat.

Impact

Als ontwerpbureau zijn we mateloos geïnteresseerd in de vermenging van architectuur en stedenbouw. We werken nu twee jaar met ons eigen bureau aan projecten op verschillende schaalniveaus en kunnen constateren dat we intuïtief dezelfde thema’s aanhalen. Enerzijds ingegeven door de noodzaak van verdichting, anderzijds omdat we kansen zien voor verandering en verbetering van de ruimtelijke praktijk. Wij denken dat er duurzame meerwaarde kan ontstaan wanneer ‘stad maken’ zich meer richt op buurtniveau. Dus geen vlekkenplan voor een wijk of een uitgewerkt bouwplan, maar een ontwerp waarin een veelvoud aan de gradaties van openbaar tot privé op een heldere manier worden vormgegeven. Met een goede zonering van rust en reuring kan de interactie van buurtbewoners worden gefaciliteerd en ontstaat de menselijke schaal.

Het stedenbouwkundig plan voor Carnisse Eiland sluit in grote mate aan op de drie geformuleerde duurzame ontwikkelingsdoelen. Aan de basis van het plan ligt de wens om betaalbare woningen voor gezinnen en doorstromers uit de buurt te realiseren. Het plan is onderdeel van de Rijksbijdrage Woningbouwimpuls, wat betekend dat het merendeel van de woningen in het betaalbare segment dient te vallen. Carnisse Eiland wordt een nieuwe parkbuurt met groen als belangrijkste identiteitsdrager. Het stimuleren van gebruik, het actief opzoeken van de buitenruimte, wordt zoveel mogelijk gefaciliteerd. Met specifieke plekken voor reuring, wadi’s als natuurlijke speelobjecten en een groot autoluw gebied zorgen we voor prettige, bruikbare en toegankelijke openbare ruimte. Nagenoeg alle parkeerplekken op Carnisse Eiland zijn uit het zicht en worden voorzien van een toegankelijk groen dak. In combinatie met voorzieningen voor tijdelijke hemelwateropslag en eisen aan de energieprestatie van gebouwen geldt Carnisse Eiland als een voorbeeld voor duurzame stedenbouw.

Creatief Ondernemerschap

Na samen in 2012 te zijn afgestudeerd hebben we er bewust voor gekozen om eerst ervaring op te doen bij gevestigde bureaus in Nederland en Duitsland. Hoewel toen al duidelijk was dat we een eigen bureau zouden beginnen waren we ons ook bewust van het gebrek aan kennis van de bouwpraktijk. Nu, tien jaar later, hebben we helder voor ogen waar onze kwaliteiten liggen en hoe wij van toegevoegde waarden kunnen zijn voor onze bouwcultuur. Nederland staat voor een grote verdichtings- en verduurzamingsopgave, wij denken dat juist het grensgebied tussen architectuur en stedenbouw hierbij een sleutelrol kan spelen.

In onze ruimtelijk praktijk leidt een stapeling van ambities steeds vaker tot complexe uitdagingen. Het verbinden van verschillende invalshoeken leidt daarom vaak tot de juiste oplossing. Die invalshoeken moeten dan wel vertegenwoordigd zijn in het ontwerpproces. We vormen daarom bij elk groot project een multidisciplinair team met afwisselende expertises. We vragen bekende bureaus of juist mensen uit ons directe netwerk. Zo hebben we bijvoorbeeld Europan 15 gewonnen door veel te sparren met een socioloog en een landschapsontwerper.

In het kader van die verbreding zien we ook kansen in de ‘hardere’ financiële kant van architectuur. Door te snappen hoe projectontwikkeling in elkaar steekt kan je binnen het systeem de gewenste doelen behalen, of het systeem zelfs een beetje verbeteren. Ule startte daarom in samenwerking met een aannemer en ontwikkelaar zijn eigen vastgoed ontwikkelingsbedrijf: De Ontwikkelmannen. Ook zijn we als architectenbureau partner van ‘R Way Of Living’ – een (tijdelijk) snel inzetbaar woonconcept wat het voor iedereen mogelijk maakt in de stad te blijven wonen.

Wij denken dat het als jong bureau belangrijk is om veel te leren, om veel te weten te komen over de bouwpraktijk en die vervolgens te bevragen. We steken daarom veel tijd in gedegen onderzoek naar een plek maar vooral ook de manier waarop mensen een plek gebruiken. Maar wel laten ons daarbij ook inspireren door een andere cultuur. Deels toevallig, maar ook deels omdat we ons ertoe aangetrokken voelen, beginnen we inmiddels aan ons derde project in Spanje. Zowel technische aspecten als passieve koelingstechnieken of het gebruik van lokale materialen, als sociale aspecten, de inzet van buitenruimte als sociale plek zijn lessen die ook weer in onze Nederlandse projecten proberen te verwerken.