The Next Step Program

Villa Noorderzon

Deelnemers / Deelnemers Editie I
Bouwgroep Villa Noorderzon
Monnikskapstraat 52 1032LM Amsterdam
BLOC7 architecten
06/01/2016

Collectieve zelfbouw
Projectontwikkelaars trokken zich in de crisisjaren terug van het ontwikkelen van nieuwbouwgronden en gemeentes begonnen te experimenteren met de uitgifte van grond aan particulieren en bouwgroepen. Op die manier kon er toch, zei het op kleinschalige schaal, ontwikkeld worden. Bijkomend voordeel is de sociale cohesie die deze vorm van ontwikkelen met zich mee brengt. Zo ook op het terrein van een voormalige betontegelfabriek in Buiksloterham, Amsterdam Noord, waar de afgelopen jaren ruimte is ontstaan voor zelfbouw. De ontwikkelingen in Buiksloterham waren het startsein voor een totale, deels circulaire gebiedsontwikkeling van Amsterdam Noord. De eerste zelfbouwers hier waren de pioniers die het aandurfden deze ontwikkeling een gezicht te geven. Zo ook de bouwgroep van Villa Noorderzon, een groep vrienden en familie die al enige tijd op zoek was naar een plek om hun collectieve woonwensen vorm te geven. In een straat met voornamelijk individuele zelfbouw durfde de groep van 6 huishoudens het aan om gezamenlijk een woon-werkgebouw te bouwen op 4 aansluitende kavels.
De uitdaging was om de wensen en budgetten van deze verschillende huishoudens te kneden tot één gebouw, waar met plezier in gewoond en gewerkt kon worden.

Puzzel
Om aan te sluiten in het straatbeeld van individuele en uitgesproken zelfbouwhuizen, is de voorgevel voorzien van drie verschillend gematerialiseerde gevels, die een eenheid vormen door details en materiaalgebruik van de balkons, zonwering en kozijnen. Achter de gevels is een driedimensionale puzzel is ontstaan van gedeelde ruimtes, appartementen en grondgebonden woningen. De grenzen van de regelgeving zijn opgezocht om deze collectieve ingrepen een plaats te kunnen geven, zonder veel te hoeven inboeten op de woningen zelf. Zo is het enkele portiektrappenhuis een uitkomst om de verkeersruimte tot een minimum te beperken en kan de open garage aan de achterkant op meer dere manieren gebruikt worden. De achterkant van het gebouw is te lezen als een uniform bouwblok, waarin in de bovenste lagen ruimte is gelaten voor de huishoudens om de individuele wensen in te passen. Zo krijgt de achtergevel een rustige basis en neemt de speelsheid naar boven toe.

 Intense samenwerking
De intense samenwerking tussen de groep en de architect, maar zeker ook de groep intern, heeft geleid tot een samenhangend ontwerp. Hierbij is ervoor gezorgd dat ieder huishouden zijn eigen passende plek heeft in het gebouw, maar dat het collectief veel extra’s heeft door een aantal ruimtes en spullen te delen. Zo zijn er minder auto’s nodig door het delen van een (elektrische) auto, kan de grote garage worden omgetoverd tot feest ruimte en is er plek voor een permanente klushoek. Gezamenlijke werkruimte heeft een plek in het hart van het gebouw en een bescheiden ruimte op het dak dient als gastenverblijf, zodat vrienden en familie een prachtige verblijf krijgen om te logeren, uitkijkend over het park, de NDSM en het IJ.

Toekomstbestendig
Door voor een deels flexibele indeling te kiezen is een aantal woningen toe komstbestendig gemaakt doordat volumes kunnen worden gekoppeld of worden af gestoten. Zo kan worden bekeken of de werkruimte op termijn nog wenselijk is, of dat deze ruimte bij een woning gevoegd wordt. De actieve VVE zorgt er voor dat iedereen betrokken is en blijft en dat toekomstige bewoners onderdeel zullen worden van een prettige collectieve inzet. Dit alles zorgt voor een sociaal duurzaam ontwerp, waar de bewoners kunnen genieten van deze prachtige plek vol groen, ruimte, licht en zicht, op nog geen 10 minuten fiets en van centrum Amsterdam.

villanoorderzon4_2 villanoorderzon5_2