The Next Step Program

Twentse Schuren

Deelnemers / Deelnemers Editie II
Particulier
Borne
de warle kempers architecten
01/01/2017

De opgave: ontwerp een uitbreiding aan de bestaande tuin en herbouw de bestaande schuren op het terrein.

Het terrein maakt onderdeel uit van wat de Groene Long van Borne heet: een verzameling tuinen binnen een bouwblok in de oude dorpskern van Borne wat ooit het stroomgebied was van de Bornse Beek. Een sloot in de tuin herinnert nog aan die beek. De diepe achtertuinen in dit deel van Borne en het overwegend groene karakter werden in de bestaande situatie aangevuld met twee grote vervallen schuren. Het bouwvlak van deze schuren was ondanks de wezensvreemdheid in dit gebied, vastgelegd in het bestemmingsplan.

Een eerder project voor dezelfde opdrachtgever was een tuinpaviljoen; een open houten structuur met een sculpturale vorm. Onderdeel van dat plan was een aanpassing van de tuininrichting rondom het paviljoen. Nu werden we gevraagd om de uitbreiding van de tuin vorm te geven en de bestaande bouwvallige schuren te vervangen. Bovendien zou de tuin een achteringang krijgen waarbij een goede balans tussen privacy, overzicht en toegankelijkheid aandacht vroegen.

Het paviljoen vormde een schakel en verbinding tussen de zijtuin en de achtertuin en profiteerde bovendien optimaal van de middagzon. De late avondzon in de zomer bereikte het paviljoen echter onvoldoende.
Het programma voor het nieuwe deel van de tuin was als volgt: een nieuw zonneterras, een veranda, ruimte voor twee oldtimers en een aanhanger plus tuinspullen.

De bouwvlakken in het bestemmingsplan voor twee schuren (6*9m en 7*7m; nokhoogte max. 5m) mochten volledig worden bebouwd, maar moesten passen in de bebouwing van beschermde dorpsgezicht.

De nieuwe toegang aan de achterzijde van de tuin wordt gedeeld met de buren. Door eerst een poort aan de straat te maken en dan een versmalling met een nieuwe poort, stellen we de eigenlijke toegang tot de tuin uit. Hierdoor blijft het private karakter van het achterste deel van de tuin intact. Dit gebied is niet bestraat, maar wel toegankelijk voor voertuigen door de toepassing van open rubberen waar gras tussendoor en overheen groeit. Het achtererf oogt daardoor als een grasveld, als tuin. De enige toegevoegde verharding is onder de carport en op het verhoogde terras. Als een element in de tuin maakt dit de scheiding tussen tuin en achtererf voelbaar. Het terras is het scharnierpunt in de nieuwe tuin die voor en achter met elkaar verbindt. Alleen vanaf het terras kijk je naar de achteringang en naar het huis. Vanaf het huis is de achteringang niet te zien en omgekeerd evenmin.

De tuin die al bestond uit verschillende plekken die als een aaneenschakeling van tuinkamers functioneerden, is als enfillade uitgebreid en heeft meer diepte en variatie gekregen. De tuin zoals die was (en die al als erg prettig werd ervaren door de bewoners) is tegelijkertijd intact gebleven en uitgebreid. Het nieuwe perspectief vanaf het terras geeft een nieuwe waardering voor het huis en de plek.

 

De houtconstructie van de schuur is zodanig gedimensioneerd dat kolommen, liggers en spantbenen allemaal dezelfde maat hebben. De structuur als geheel is ambachtelijk in elkaar gezet met pen-en-gatverbindingen, aangevuld waar nodig met verborgen stalen schoenen en draadeinden. Om een kolomloze rand van de veranda mogelijk te maken is midden boven de veranda een knoop ontworpen waar acht houtelementen bij elkaar komen. De schuur heeft een ingetogen karakter vanuit de tuin bezien, met zwarte houten stammetjes als gevel en oud-hollandse pannen op het dak. Het materiaal van de wanden van de veranda verraadt de houtconstructie, maar pas bij het betreden van de schuur of de veranda wordt de constructie zelf zichtbaar.