The Next Step Program

Project Chemotherapie Buiten

Deelnemers / Deelnemers Editie I
Tergooi Hilversum
Van Riebeeckweg 212 1213 XZ Hilversum
VANDERSALM-aim
06/16/2015

Project Chemotherapie Buiten – een paviljoen vo or chemotherapie in het landschap

VANDERSALM-aim heeft voor het Tergooi ziekenhuis Hilversum een paviljoen on tworpen voor chemotherapie in het landschap. Het complex ligt in een bosrij ke omgeving wat grenst aan het Goois Natuurreservaat. Het poten¬tieel om deze buitenruimte te betrekken bij het ziekenhuis werd echter nog niet b enut. Oncoloog Pieter van den Berg bracht het idee naar voren om deze omgev ing in te zetten als healing environment tijdens chemotherapie. Een plek in de buitenlucht waar patiënten hun kuur kunnen krijgen.


In Nederland worden jaarlijks vele duizenden mensen gediagnosticeerd met ee n vorm van kanker. Vanaf deze diagnose gaan patiënten een intensief en stressvol traject tegemoet om deze symptomen te behandelen. Vanuit het pri ncipe healing environment is het mogelijk om deze stresssymptomen af te lat en nemen. We spreken van een healing environment als de gebouwde omgeving b ijdraagt aan het fysiek, mentaal en sociaal welbevinden van gebruikers. Er komt steeds meer bewijs dat de fysieke ruimte waarin patiënten zich be vinden een significante impact heeft op de gezondheid en een positieve invl oed kan leveren binnen het genezingsproces. Uit onderzoek blijkt tevens dat de invloed van natuur een sleutelpositie inneemt bij het creëren van healing environments. Mensen voelen zich beter in een groene, natuurrijke o mgeving. Ondanks het feit dat vele ziekenhuizen een vorm van healing enviro nment aanbieden, zijn deze faciliteiten meestal binnen. Project Chemotherap ie Buiten is het eerste project in Nederland waarbij dit niet het geval is en behandeling ook daadwerkelijk buiten plaats vindt.

Het paviljoen is ontworpen vanuit een natuurinclusieve gedachte; een verbli jfsstructuur voor mensen wat tevens een onderdak biedt aan lokale flora en fauna. Om het effect van de natuurlijke omgeving op de beleving en het hers tel van patiënten in kaart te brengen wordt door Agnes van den Berg (o mgevingspsycholoog en hoogleraar natuurbeleving in Groningen) en Jolanda Ma as (klinisch psycholoog en hoofddocent aan de Vrije Universiteit Amsterdam) wetenschappelijk onderzoek gekoppeld aan het paviljoen. Het project is voo r hun onderzoeksprogramma ‘Groene gezonde ziekenhuizen’ van groot belang omdat de patiënt er tijdens de behandeling fysiek omgeven word t door natuurlijke elementen. Deze resultaten zullen op termijn worden gepu bliceerd.

Ruimtelijke inpassing en functionele kwaliteit:

De aanleiding van de vorm van het paviljoen ligt in de prominente aanwezigh eid van twee monumentale beukenbomen. Deze vormen vanuit de behandelkamer e en poort naar het achterliggende landschap. Doordat de vlonder is gepositio neerd tussen de stammen wordt dit visueel versterkt. Aan het einde van de v londer waaiert de veranda uit en volgt daarmee de boomkruinprojectie van be ide bomen. Zo is er een optimale oriëntatie op het zuiden ontstaan en heeft iedere zitplaats een eigen uitzicht op het bos. Om het gevoel van een buitenmeubel te versterken is het paviljoen opgetrokken uit een houten hoo fddraagconstructie met een zelfreinigend glazen dak. De constructie is gepl aatst op een schroefpaalfundering om het wortelpakket van de bomen te ontzi en. De structuur is middels pen- gatverbindingen opgebouwd en zijn er nestk asten voor vogels en vlinders geïntegreerd. Een beplantingsexpert heef t het plan gemaakt om voedsel voor deze dieren te waarborgen en de privacy rond de zitplaatsen te realiseren.

Het paviljoen is opgebouwd uit een aantal gezamenlijke en individuele zitpl aatsen die zijn opgenomen in een aarden wal. Grassen, struiken en bloemen z orgen rond deze zitplaatsen voor privacy en voedsel voor vogels en vlinders . Deze plekken zijn kleine ‘land¬schapskamertjes’ met ieder een eigen uitzicht op de omliggende natuur. Middels een overdekte vlo nder is er vanuit één van de behandelkamers een logistieke en vei lige connectie gemaakt met de overdekte veranda. Onder alle houten vloerdel en is een vloeistofdichte laag opgenomen zodat eventueel gespilde cytostati ca nooit in aanraking kan komen met het bodempakket. Om de veiligheid van p atiënten te garanderen zijn de zitplekken voorzien van een oproepsyste em wat direct in contact staat met de dienstdoende verpleegkundige. De maat werk houten stoelen zijn voorzien van een verstelbare zitting en kunnen bij calamiteiten in een reanimatiestand worden geplaatst. De toegepaste kussen s verhogen het zitcomfort en zijn bestand tegen cytostatica.

Pionieren

Project Chemotherapie Buiten kan worden omschreven als een project wat pion iert in het medisch landschap op een vernieuwende en duurzame manier. Door het koppelen van wetenschappelijk onderzoek aan het project worden deze bev indingen en aannames ook daadwerkelijk getoetst. Zo wordt inzichtelijk gema akt of het verblijven in een natuurlijke omgeving tijdens het behandelproce s ook daadwerkelijk meetbaar kan bijdragen aan een betere kwaliteit van lev en. Daarbij zal het paviljoen door de jaren heen een steeds rijkere plek wo rden voor mens en natuur. Vernieuwing en duurzaamheid ontstaan in dit geval dan ook vanuit de verbinding, de gelaagdheid en de tijd.

Het paviljoen heeft de tweede plek behaald bij de Hedy d’Anconaprij s 2016 voor excellente zorgarchitectuur.

vandersalm-aim_project-chemotherapie-buiten_1 vandersalm-aim_project-chemotherapie-buiten_3