Herbestemming Raadhuis Boskoop

Wat vooraf ging

In 2017 vroeg Onderwaater Ingenieursbureau me om voor de gemeente Boskoop een ontwerp te maken waarmee het voormalige raadhuis van Boskoop een nieuwe bestemming zou krijgen: een schoolgebouw voor het Coenecoop college. Een prachtige opdracht, waarin ik mijn passie voor herbestemming en onderwijs zag samenkomen. Het herbestemmen van gebouwen en monumenten zorgt voor het behoud van architectuurgeschiedenis, is duurzaam en heeft een positieve invloed op de omgeving. En doordat ik een aantal jaar heb lesgeven aan de opleiding Bouwkunde, heb ik nauwkeurig inzicht in de wensen en behoeften van de gebruiker.

Een ideaal onderkomen

Het voormalige raadhuis (ontworpen door D.L. Landman en gerealiseerd in 1929) heeft een prominente plek in Boskoop. Het monument is gebouwd in een aan de Amsterdamse School verwante bouwstijl en kreeg in de jaren negentig een uitbreiding. Ik wist meteen dat dit het ideale gebouw was om de tweede wens van de gemeente te vervullen: meer levendigheid brengen in dit gedeelte van Boskoop. Uit het onderzoek dat ik samen het Coenecoop College deed, bleek dat dit prachtige gebouw een uitstekend onderkomen voor de school zou kunnen worden. Ik kon aan de slag.

Twee gebouwen in één

Ik wilde dat de tweedeling van het gebouw zichtbaar en voelbaar zou blijven in het nieuwe ontwerp. Daarom heb ik de structuur intact gelaten: het aangebouwde, nieuwere deel bestemde ik voor de school en het oudere gedeelte krijgt een andere bestemming; een bibliotheek.

De functie van de lift

Een belangrijk element is de nieuwe lift. Uit de analyse bleek dat één lift die toegankelijk zou zijn voor alle functies van het gebouw, niet zou bijdragen aan een goed ontwerp. Daardoor ontstaat namelijk een onduidelijke bezoekersstroom. Al snel kwam ik tot de conclusie dat het oude deel van het gebouw ook een lift moest krijgen, omdat de school en de bibliotheek daardoor meer een eenduidige plek krijgen. Ik heb de belanghebbende ervan kunnen overtuigen dat deze investering meer dan de moeite waard zou zijn, omdat het ontwerp voor het gebouw zo volledig tot haar recht zou komen. Dankzij de tweede lift kon ik tevens de bestaande loopbruggen tussen de bibliotheek en de school weghalen, en een ruime, lichte en open aula creëren.

Een inspirerende leeromgeving

Bij het Coenecoop College kunnen leerlingen zelf het onderwijs inrichten met eigen keuzes en een eigen planning. Dit heb ik in het ontwerp ondersteund met verschillende vormen van onderwijs en verschillende soorten leer- en werkplekken. Om een inspirerende leeromgeving te creëren, die bovendien aansluit op de individuele behoeften van de leerling en de docent, wilde ik zoveel mogelijk licht, lucht en natuur in de ruimte opnemen.

Ontmoetingsplek

Dat dit goed is geslaagd, valt bij binnenkomst meteen op. De aula is het hart van de school – hier komen leerlingen samen om te lunchen, te ontspannen en te leren. Vanuit deze lichte, ruime omgeving zijn verschillende verdiepingen en ruimten zichtbaar.

Adopteer een plant

In de aula begint de ‘groene draad’ door het gebouw. Omdat planten een grote positieve invloed hebben op leren en werken, heb ik ze een prominente rol in het interieur gegeven met als eye-catcher een grote groene wand in de aula. In de stilteruimte zorgt de plant voor de letterlijke scheiding tussen de tafels.
Het idee was dat de leerlingen zelf het groen onderhouden; ze kunnen een plant ‘adopteren’.

De dubbele functie van de trap

Door het weghalen van de loopbruggen en het geheel scheiden van de twee functies van het gebouw, was een nieuwe trap nodig. Doordat ik die flink wat ruimte heb gegeven, kreeg hij naast z’n primaire functie ook nog een andere rol: de breedte maakt het een fijne plek voor de leerlingen om te zitten, te ontspannen en te genieten van het zicht op de aula.

Verplaatsbare glazen wanden

Elke verdieping heeft op vaste plekken klaslokalen en stilteruimten gekregen. Daardoorheen meandert het onderwijsconcept van deze school met open leercentra: de glazen wanden van de vaste lokalen kunnen (deels) worden opengezet. Zo kan de docent de leeromgeving op elk moment aanpassen aan het soort onderwijs dat nodig is: in stilte, in groepsverband en in klassikaal verband.

Van donker archief naar geliefd lokaal

De zolder was voorheen een ruimte zonder daglicht die dienstdeed als archief. Nu is het een stimulerende ruimte voor de lessen handvaardigheid en drama. Ik heb daklichten toegevoegd en nissen gecreëerd, die het lokaal licht en ruim maken. Voorin is met een kleurverschil in de vloer het podium voor de dramalessen gerealiseerd.
De transformatie is zo groot dat deze voorheen donkere en kille ruimte nu voor veel leerlingen hun favoriete plek van de school is. De prachtige lichtinval maakt het een inspirerende omgeving.

Het interieur: groene accenten

Uiteraard sluit het interieurontwerp naadloos aan op het ontwerp van het gebouw. Ook hier speelt het groen een hoofdrol. Door bewust veel planten en groene tinten te gebruiken, heb ik het concept van het ontwerp als geheel versterkt. Het interieur heeft een lichte, neutrale basis met groen als ‘rode draad’. Dit zie je letterlijk terug in de planten, maar ook in het meubilair. Dat is in basis licht met witte constructie-onderdelen en lichte eiken bladen. Hier en daar zijn de meubels groen of hebben ze een groen accent, zoals een rand in die kleur.

Spannende ijkpunten

Om de neutrale omgeving richting te geven heb ik een paar kleuraccenten toegekend aan verschillende onderdelen in het pand. De blauwe liftschacht, het rode trappenhuis en de groene wand zorgen zo voor aangename ijkpunten in het gebouw.
De lockers zijn op verschillende plekken geplaatst, zodat er geen opstopping ontstaat op piekmomenten van de dag. Ze zijn bovendien weggewerkt in verschillende wanden, waardoor de rust behouden blijft.

Samenwerking en creativiteit

In het oude raadhuis gonst het weer van de bedrijvigheid. Met deze bestemming geeft het gebouw een nieuwe impuls aan de scholengemeenschap en aan de omgeving. Door mijn creativiteit op een duidelijke manier te presenteren kon ik mijn opdrachtgevers moeiteloos overtuigen om een aantal extra investeringen te doen. Dit leidde tot een fantastisch eindresultaat dat door iedere ‘gebruiker’ enorm wordt gewaardeerd; de docenten, omwonenden, opdrachtgevers en natuurlijk de leerlingen.