The Next Step Program

Circulair en biobased verbouwing woonhuis

Deelnemers / Deelnemers Editie IV
Ciska Veen
Wageningen
Made by Phi
01/01/2022

Project

De tuin van deze woning is voor de opdrachtgever, twee biologen met hun twee kinderen, de plek waar ze het liefste zijn. Het verbinden van de woning met de tuin was het uitgangspunt voor de verbouwing. In plaats van het standaard recht naar achteren uitbouwen, is er uitgebouwd aan de zijkant. Hierdoor is er meer contactoppervlak met de tuin en komt in de gehele woning prettig diffuus licht binnen. De uitbouw vormt een prachtig geheel met de bestaande woning door zijn materialisatie en vorm. Dakpannen die voor de verbouwing verwijderd moesten worden zijn hergebruikt in de dakrand van de uitbouw en hergebruikte Red Cedar gevelplanken sluiten door hun geleefde uitstraling prachtig aan op het bestaande metselwerk van de jaren ’30 woning.

Impact

# 3: Good Health and Well-being
Dit doel vormt het basisprincipe van de bouwmethode. Biobased en dampopen materialen zorgen voor een gezond binnenklimaat door hun warmte en vocht regulerende werking. De uitbouw is opgebouwd uit houten stijl- en regelwerk met daartussen cellulose isolatie en houtvezel platen. De binnenwand is afgewerkt met leemstuc. De grote raampartijen laten veel licht binnen, de tuin en het groen is nooit ver weg. Het dak steekt een stuk uit zodat in de zomer het zonlicht niet te veel binnenkomt. In combinatie met de gebruikte leem, houtvezel en cellulose, zal de woning in de zomer lang koel blijven. Het dak is berekend op een semi- intensief groen dak. Deze moet nog aangelegd worden. Hierdoor worden tuin en woning nog meer met elkaar verbonden. Te openen ramen aan weerzijden van het huis en goed gepositioneerde dakramen zorgen er voor dat er ’s zomers goede nachtventilatie mogelijk is. Een gezonde woning is ontzettend belangrijk voor lange termijn gezondheid. Om mijn kennis hierin te verrijken ben ik de cursus bouwbiologie gestart van het Duitse IBN.

#11: Sustainable Cities & Communities
Met individuele woningbouw draag je minder bij aan dit doel, maar ook minder aan doel 13. Daarom wil ik mij als architect meer gaan inzetten voor collectieve woonvormen. Waarin je gezamenlijk eigenaar bent van de woningen. Hierdoor kan je op gebied van duurzaamheid veel meer behalen en werk je ook aan de sociale duurzaamheid. Zonder een vorm van collectiviteit in woningbouw gaan we klimaatdoelen niet halen.
Als collectief kan je betere (duurzamer en goedkoper) investeringen doen om energie en warmte te generen. Daarnaast kan je faciliteiten delen zodat je met elkaar minder nodig hebt.

# 13: Climate Action
In deze woning wordt regenwater opgevangen voor de tuin. Zonnepanelen zorgen voor energie. Zonnecollectoren zorgen voor warm water. De mogelijkheid is open gehouden om in de toekomst een grijswatersysteem aan te kunnen leggen voor wc en wasmachine. De tuin is groen, er is geen auto. Gebruikte bouwmaterialen (hout en cellulose) hebben CO2 opgeslagen. Alle gevelafwerking is hergebruikt materiaal. Er wordt verwarmd op lage temperatuur. Maar er kan ook veel beter:
Gebruik van staal in de constructie is zo veel mogelijk vermeden, maar is helaas wel toegepast. Om dit te voorkomen hadden we in het begin van het ontwerpproces meer kennis nodig. Deze kennis kan ik nu wel toepassen in volgende projecten. Daarnaast was het een vrij grootse verbouwing. De stap ‘Refuse’, had zeker vaker toegepast mogen worden waardoor de bestaande toestand meer behouden bleef.
Om mijn kennis voor dit doel te ontwikkelen heb ik cursussen gevolgd in ‘bouwen met hout’ en ‘circulair bouwen’.

Creatief Ondernemerschap

Als architect heb ik een sterke visie over wonen. Woningen zijn voor mensen en niet voor de markt. Je moet er blij van worden, het moet gezond zijn. Daarom werk ik het liefst voor particulieren. Maar ik zie ook in dat je als individu niet in staat bent om echte duurzaamheid te bereiken. Hiervoor moet je namelijk samenwerken. Met meerdere huishoudens 1 goede grondwarmtepomp delen, ipv vele kleine inefficiënte luchtwarmtepomp. Met meerdere huishoudens een logeerkamer en studeerkamer delen zodat iedereen een iets kleiner huis kan hebben. Als individu heb je maar een klein project wat niet altijd interessant is voor aannemers, als collectief wel. Als individu is het lastig om zo iets complex als je eigen woning te onderhouden en aan te passen, als collectief kan je je semiprofessioneel organiseren.
Maar het is lastig om je je als groep te organiseren. Waar begin je? Wat wil je? Als architect wil ik me daarom niet alleen bezighouden met ontwerpen maar ook met het ontwerpproces/ project organisatie. Hierdoor mobiliseer ik de opdrachtgever die ik het liefste bedien en waar de mooiste woonproject uit voort komen: het collectief.
Lopend project: Ecodorp Oosthem